Aksu Havzası'nın (Antalya, Türkiye) Neojen Stratigrafisi ve Yapısal Unsurları

Naplı ve bindirmeli Toros kuşağı, Afrika Avrasya levhalarının Kretase’den günümüze kadar devam eden yaklaşık K-G yönlü birbirlerine doğru yaklaşma hareketine bağlı olarak oluşmuştur. Bu hareket Neojen’in erken dönemlerinde Isparta Büklümü tanımlanan karmaşık bir morfo-tektonik yapının gelişmesine neden olmuştur. Miyosen’de, Batı Orta Toroslar ile Büklümü’nün iç kesimleri, kırıntılı sedimanlar karbonatlarla karakterize edilen denizel havza dolguları doldurulmuştur. Çalışma alanı incelenen Aksu Havzası da bu havzalardan biri olup tam merkezinde bulunmaktadır. Dolayısıyla, Neojen döneminde meydana gelen kabuksal deformasyona ait jeolojik kayıtları tutmuştur. dolgusu, genel Miyosen’den Kuvaterner’e karakterde olup; 1 km’den fazla kalınlığa sahiptir. Havzanın Pliyosen öncesi sedimanları yoğun maruz kalmıştır. Havzası’nın sedimanter dolgusu temel üzerine uyumsuzluk yerleşen Burdigaliyen-Langhiyen Oymapınar Kireçtaşı başlar. İstiflenme düzeni, havzanın kuzeyinde güneyinde stratigrafik litolojik açıdan farklılıklar göstermektedir. kuzey kesimindeki Miyosen istifinin en genç birimi Tortoniyen yaşlı olup, Pleyistosen arası birimler eksiktir. Buna karşın, kalan istif nispeten daha tamdır. Litostratigrafik özelliklerin yanı sıra, çalışmada Havzası’nı şekillendiren yapısal unsurlar ele alınmıştır. Bunlar Kapıkaya bindirmeleri belirlenmiştir. Arazi çalışmalarında yapılan gözlemler anahtar fay hatları üzerinden alınan fay-kayma verilerinden elde sonuçlar Havzasının dört farklı tektonik evrede geliştiğini Bunlardan ilki, oluşumu ilgili olan ~D-B açılma evresi iken, ikinci evre batı kanadının KD’ya hareketi ilişkili ~K-G sıkışmalı Likya evresidir. Üçüncü evre, havzada baskın görülen ise, dördüncü son faz Tüm veriler ışığında, Serravaliyen’den Erken Pliyosen’e etkinliğini sürdüren merkezindeki D-B doğrultulu kısalmanın varlığı, Avrasya’nın yakınsamasına levha tektoniği çerçevesinde değerlendirildiğinde ilginçtir. hemen altındaki mantoya sismik tomografi görüntüleri altında dalan iki ayrı parçasının (Kıbrıs Antalya levhaları) varlığına işaret etmişlerdir. durumda, Mio-Pliyosen hatta modern dönemdeki evriminde Torosların yükselişinde, Levhası’nın önemli katkısı beklenmelidir.